Demis­si­o­nair minister Micky Adriaan­sens van Econo­mi­sche Zaken en Klimaat heeft onlangs een rapport gedeeld met de Tweede Kamer over de staat van de Neder­landse digitale infra­struc­tuur. Opmer­ke­lijk is de afwezig­heid van een cruciaal element in dit rapport, stelt Samantha Reilly, sector speci­a­list TMT-ICT en duurzame energie bij ING Sector Banking: het herge­bruik van restwarmte van datacen­ters. Dit aspect, dat een aanzien­lijke bijdrage kan leveren aan de energie­tran­sitie, blijft onbenut.

Datacen­ters staan centraal in de moderne digitale economie. Zij bieden de noodza­ke­lijke infra­struc­tuur voor techno­lo­gieën als kunst­ma­tige intel­li­gentie en het internet of things, die essen­tieel zijn voor het behoud van connec­ti­vi­teit van wereld­klasse in Neder­land. Het rapport onder­streept de noodzaak van verdere inves­te­ringen in deze sector. Echter, het gaat voorbij aan het poten­tieel van datacen­ters om verder te gaan dan alleen digitale diensten. Zij kunnen ook een signi­fi­cante rol spelen in het verduur­zamen van onze energievoorziening.

Het idee van het benutten van restwarmte van datacen­ters is uiter­aard niet nieuw. De elektri­ci­teit die wordt gebruikt om servers te laten draaien, genereert aanzien­lijke hoeveel­heden warmte. Deze restwarmte kan worden ingezet om omlig­gende gebouwen te verwarmen, hetzij direct of via een warmtenet. Dit proces biedt een dubbel voordeel: het vermin­dert de energie­be­hoefte van deze gebouwen en verlaagt de totale CO2-uitstoot.

In de context van de Neder­landse energie­tran­sitie, waarbij het gebruik van aardgas voor verwar­ming van gebouwen tegen 2050 verboden zal zijn, biedt de restwarmte van datacen­ters een waarde­volle en duurzame energie­bron. Het is daarom zorgwek­kend dat deze mogelijk­heid over het hoofd wordt gezien in beleids­vor­ming en infrastructuurplanning.

Momen­teel zijn er in Neder­land 28 projecten waarbij restwarmte van datacen­ters wordt benut. Deze projecten tonen aan dat het technisch haalbaar is en voordelen biedt voor zowel het milieu als de energie-effici­ëntie. Echter, de effec­ti­vi­teit van derge­lijke initi­a­tieven hangt sterk af van de locatie van de datacen­ters. Veel datacen­ters bevinden zich buiten stede­lijke gebieden, wat het herge­bruik van hun restwarmte complexer maakt. Daarom is het van cruciaal belang dat bij de planning en bouw van nieuwe datacen­ters rekening wordt gehouden met hun locatie in relatie tot poten­tiële warmteafnemers.

Volgens Samantha Reilly, sector speci­a­list TMT-ICT en duurzame energie bij ING Sector Banking, is dit een gemiste kans voor Neder­land. Het integreren van het herge­bruik van restwarmte van datacen­ters in de natio­nale strategie voor energie­tran­sitie zou een aanzien­lijke stap voorwaarts zijn in het streven naar een duurza­mere toekomst. Het is tijd dat beleids­ma­kers deze kans erkennen en actie onder­nemen om de synergie tussen digitale infra­struc­tuur en duurzame energie­voor­zie­ning te versterken.