Europa krijgt een nieuwe impuls in de race om techno­lo­gisch leider­schap nu twee promi­nente figuren hun krachten bundelen. Volgens de Britse website Capacity Global sluiten AI-pionier Yann LeCun en voormalig Brits vicepre­mier Nick Clegg zich aan bij HIRO Capital, dat een nieuw groei­fonds van ruim een half miljard euro lanceert. Het fonds, HIRO III, moet een einde maken aan het finan­cie­ringsgat waarmee Europese deeptech-bedrijven al jaren kampen.

HIRO III richt zich speci­fiek op scale-ups die werken aan ruimte­lijke AI, robotica, ruimte­vaart, defen­sie­tech­no­logie en nieuwe digitale platformen. Het fonds wil bedragen tussen de vijf en vijftig miljoen euro inves­teren in Europese bedrijven die klaar zijn voor inter­na­ti­o­nale groei. Daarmee beoogt HIRO Capital een alter­na­tief te bieden voor het pad dat veel Europese onder­ne­mers nu noodge­dwongen bewan­delen: overstappen naar Ameri­kaanse inves­teer­ders om door te kunnen groeien.

Nick Clegg maakte zijn overstap bekend tijdens het Global Board­room-event van de Finan­cial Times. Hij schetste daar het dilemma dat Europa al langer parten speelt. Weten­schap­pers en jonge techbe­drijven staan inter­na­ti­o­naal hoog aange­schreven, maar zodra forse inves­te­ringen nodig zijn, vertrekken veel onder­ne­mers naar de VS. Met HIRO III wil Clegg de stap naar volwassen schaal­grootte juist binnen Europa mogelijk maken. Zijn achter­grond in zowel politiek als big tech – tot voor kort werkte hij bij Meta als hoofd Global Affairs – moet daarbij helpen. Volgens HIRO-oprichter Luke Alvarez brengt Clegg ervaring mee die cruciaal is voor scale-ups die hun weg zoeken in een snel veran­de­rend techno­lo­gisch en regula­toir landschap.

Ook Yann LeCun, tot voor kort chief AI scien­tist bij Meta en een van de grond­leg­gers van deep learning, sluit zich aan als adviseur. Hij werkt momen­teel aan de lance­ring van zijn nieuwe AI-bedrijf Advanced Machine Intel­li­gence (AMI), dat zich richt op zogenaamde “world models”: AI-systemen die de fysieke wereld begrijpen in plaats van louter tekst te genereren. LeCun benadrukt al jaren dat Europa over veel talent beschikt, maar onvol­doende middelen heeft om risico­volle, baanbre­kende AI-onder­zoeks­lijnen te finan­cieren. Hij ziet juist daar de sleutel om wereld­wijd concur­re­rend te blijven. Dat zijn nieuwe onder­ne­ming deels vanuit Europa wordt opgebouwd, past in die visie.

De advisory board van HIRO III is opval­lend breed samen­ge­steld, met verte­gen­woor­di­gers uit de ruimte­vaart, biotech­no­logie, defensie, big tech en finan­ciële sectoren. Onder de leden bevinden zich de voorma­lige Austra­li­sche premier Malcolm Turnbull, ESA-astro­naut Tim Peake, defensie-expert Deeph Chana en strategen van Meta en Google DeepMind. De samen­stel­ling moet duide­lijk maken dat het fonds inzet op techno­lo­gi­sche domeinen die de komende decennia bepalend worden voor econo­mi­sche en geopo­li­tieke kracht.

De lance­ring van HIRO III wordt door de betrok­kenen gepre­sen­teerd als een kansrijk moment. Europa loopt achter op de VS als het gaat om het bouwen van techplat­formen op wereld­schaal, maar beschikt wel over sterke univer­si­teiten, toonaan­ge­vende onder­zoeks­in­sti­tuten en een grote pool aan ingeni­eurs. Alvarez spreekt van het begin van een “Cambrian explo­sion” aan nieuwe techno­lo­gieën, gedreven door de versmel­ting van AI, robotica en ruimte­lijke compu­ting. Hij ziet in HIRO III de mogelijk­heid om juist in die fase een bepalende rol te spelen.

Clegg plaatste de Europese ambities ook in een breder geopo­li­tiek kader. In Ameri­kaanse media waarschuwde hij recent dat de VS een ouder­wetse machts­lo­gica toepassen in de concur­ren­tie­strijd met China op het gebied van AI. Volgens hem gaat het geen strijd worden die door één beslis­sende techno­lo­gi­sche doorbraak wordt gewonnen, zoals tijdens de Koude Oorlog. China beschikt over een enorme talent­pool en inves­teert groot­schalig in energie-infra­struc­tuur voor datacen­ters, wat volgens Clegg een funda­ment vormt dat moeilijk te evenaren is. In die context, stelt hij, wordt samen­wer­king met andere democra­ti­sche regio’s cruciaal, waaronder India en Europa.

Het nieuwe HIRO-fonds past in dat bredere verhaal: Europa moet beschikken over eigen inves­te­rings­kracht, eigen techno­logie en een ecosys­teem waarin innova­ties niet vroeg­tijdig weglekken naar andere conti­nenten. Met de komst van Clegg en LeCun probeert HIRO Capital precies dat te reali­seren: Europese techno­lo­gie­be­drijven een realis­ti­sche route geven naar inter­na­ti­o­nale schaal, zonder dat ze hun wortels hoeven te verplaatsen.

Of dat lukt, zal mede afhangen van het tempo waarin het fonds de markt betreedt en van het vertrouwen van onder­ne­mers. Maar dat twee van Europa’s invloed­rijkste stemmen op het gebied van techno­logie en beleid zich achter hetzelfde project scharen, geeft aan hoe urgent de ambitie is: Europa wil niet langer toekijken, maar meedoen in de voorhoede van de volgende techno­lo­gi­sche golf.